- Ιένα
- (Jena). Πόλη (97.500 κάτ. το 1999) της Γερμανίας, στο κρατίδιο της Θουριγκίας. Είναι χτισμένη στις όχθες του πόταμου Ζάαλε. Είναι σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος και κέντρο βιομηχανίας οπτικών ειδών. Πιο συγκεκριμένα, στην Ι. υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια οπτικών οργάνων του κόσμου (Zeiss), που απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους. Το εργοστάσιο αυτό παράγει ηλεκτρονικά μικροσκόπια και μικροσκόπια φωτός, φακούς φωτογραφικών μηχανών, κιάλια, αστρονομικά και ιατρικά όργανα κ.ά. Στην Ι. βρίσκεται το περίφημο πανεπιστήμιο Φρίντριχ Σίλερ, που ιδρύθηκε το 1558 και αποτέλεσε το πνευματικό προπύργιο του ορθόδοξου λουθηρανισμού μέχρι το τέλος του Τριακονταετούς πολέμου. Το πανεπιστήμιο αυτό γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κατά τη διάρκεια του 18ου και του 19ου αι. Στο πανεπιστήμιο της Ι. δίδαξαν την εποχή του γερμανικού ρομαντισμού ο Φίχτε, ο Σέλιγκ και ο Χέγκελ, ενώ ανάμεσα στις προσωπικότητες που συνδέθηκαν με αυτό ήταν ο διαπρεπής φυσιοδίφης και φιλόσοφος Λ. Όκεν, ο Καρλ Μαρξ, ο Ε. Άμπε και ο βιολόγος Ε. Χέκελ. Εκτός από το πανεπιστήμιο, που επαναλειτούργησε το 1945 –παρά τις καταστροφές που είχε υποστεί στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου– στην πόλη υπάρχουν επίσης πλανητάριο, σεισμολογικό ινστιτούτο, αστεροσκοπείο, βοτανολογικός κήπος και σχολές για την κατάρτιση ειδικών στους τομείς των οπτικών οργάνων και της φαρμακευτικής.
μάχη της Ι.-Άουερστεντ. Δύο μάχες που έγιναν στις 14 Οκτωβρίου 1806 μεταξύ των γαλλικών και των πρωσικών στρατευμάτων και διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στην έκβαση της εκστρατείας του Ναπολέοντα στη Σαξονία. Συγκεκριμένα, στις αρχές του Οκτωβρίου ο στρατός του Ναπολέοντα (που αριθμούσε πάνω από 150.000 άνδρες) κινήθηκε από την περιοχή του Μπάρμπεργκ-Μπαϊρόιτ προς τα πλευρά και τα μετόπισθεν του πρωσορωσικού στρατού του δούκα Μπρούνσβικ, που υπεράσπιζε τις αμυντικές θέσεις στην περιοχή Ι.-Βαϊμάρης. Έτσι, ανάγκασε ένα μεγάλο μέρος του εχθρού να υποχωρήσει προς το Άουερστεντ και να εγκαταλείψει στην Ι. ένα μικρότερο τμήμα, το οποίο ο Ναπολέων εύκολα μπόρεσε να τρέψει σε φυγή. Εκτός από τη μάχη αυτή, στην οποία οι Πρώσοι έχασαν 27.000 άνδρες και 200 πυροβόλα, την ίδια μέρα έγινε και η μάχη στο Άουερστεντ, ανάμεσα στο σώμα του Λ. Νταβού, το οποίο είχε στείλει ο Ναπολέων να καταδιώξει τους Πρώσους, και στον στρατό του Μπρούνσβικ. Παρά την αριθμητική του υπεροχή, το σώμα του Μπρούνσβικ γνώρισε συντριπτική ήττα. Η νίκη του Ναπολέοντα στην Ι.- Άουερστεντ του επέτρεψε να κυριεύσει μέσα σε λίγες βδομάδες τα οχυρά του Λίμπεχ Στέτιν και του Μαγδεμβούργου και να εισβάλει θριαμβευτικά στο Βερολίνο στις 27 Οκτωβρίου.
Αναπαράσταση της μάχης της Ιένα, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην πόλη κατά την επέτειο της συμπλήρωσης των 190 ετών από την ημερομηνία των δύο μαχών, μεταξύ των γαλλικών και των πρωσικών στρατευμάτων (φωτ. ΑΠΕ).
Προβολή με λέιζερ στον θόλο του πλανηταρίου της γερμανικής πόλης Ιένα (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.